Aby nadać realny wygląd złożonym modelom, należy pokryć ich powierzchnię farbami o odpowiedniej kolorystyce. Zanim to jednak zrobimy, powinniśmy zadecydować nie tylko o kolorach jakie będą nam potrzebne, ale także o rodzaju farb z jakimi przyjdzie nam pracować. Na główny podział farb modelarskich składają się akryle i emalie. To właśnie te farby zdominowały branżę modelarską.

AKRYLE
Farby akrylowe, to aktualnie najbardziej popularne farby wśród modelarzy. Pozycję swoją zawdzięczają przede wszystkim wysokim komfortem pracy, na co składa się m. in.: brak intensywnego zapachu oraz brak unoszenia się toksyn w powietrzu podczas malowania.
Spoiwem farby akrylowej stanowi żywica akrylowa, której zadaniem jest także "przyczepienie" farby do malowanej powierzchni. Farby te jako rozpuszczalnik wykorzystują wodę lub alkohol.

Poza dedykowanymi rozcieńczalnikami, oferowanymi przez producentów, lepkość farb z powodzeniem można zmniejszać przy pomocy "kranówki", w sytuacji posługiwania się pędzlami.
Ze względu na duże napięcie powierzchniowe wody, używanie jej do rozcieńczania farb przy użyciu aerografu, nie jest sprawą oczywistą. W tym wypadku zamiast ładnie osiadającej się mgiełki, aerograf może pluć większymi kroplami. Ponadto, po osadzeniu farby na powierzchni, krople mogą zbijać się w grupy zamiast równo rozpływać.

Niewątpliwym plusem farb akrylowych jest to, że po zakończonej pracy narzędzia można wyczyścić wyłącznie pod "bieżącą wodą".
W porównaniu do emalii, farby akrylowe można używać w zamkniętych pomieszczeniach, bez konieczności wentylacji. Charakteryzują się krótkim czasem schnięcia, co jest ogólną ich zaletą. Jednak w przypadku mieszania kolorów, bądź tworzenia przejść między barwami - mogą być nieco bardziej uciążliwe.


farby typu "water-based"



farby na bazie alkoholu

Farby akrylowe poprzez szybsze zasychanie, mają większą skłonność do zatykania dysz w aerografie. Można tego uniknąć, dodając odpowiednich opóźniaczy spowalniających ten proces oraz produktów typu flow improver - wspomagajace "przepływ" farb w aerografie.


produkty opóźniające wysychanie farb akrylowych



przykład produktów wspomagających malowanie farbami akrylowymi przy pomocy aerografu


Przed aplikacją farby akrylowej wymaga się nałożenia podkładu, z powodu gorszej ich przyczepności do malowanej powierzchni (w porównaniu do emalii).

Farby na bazie alkoholu charakteryzują się nieco dłuższym czasem schnięcia od farb typu water-based. Mają one jednak bardziej odporną powierzchnię na ścieranie, dzięki posiadaniu w swoim składzie bardziej agresywny rozpuszczalnik.

Farby akrylowe są także odporne na emalie, dzięki czemu można nakładać na nie produkty przeznaczone do postarzania modeli, tj. wash'y, filtrów, itp.
Produkty do weathering'u na bazie akryli są trudniejsze w kontrolowaniu, a w przypadku braku zadowolenia z osiągniętych efektów, nie ma możliwości ich wyczyszczenia po wyschnięciu i położenia od nowa.
Ze względu na szerokie zastosowanie farb akrylowych w modelarstwie, nawet tak znani producenci farb emaliowych jak humbrol czy revell, również wprowadzili je do swojej oferty.

EMALIE
Przed rozwojem farb akrylowych, emalie były głównym wyborem farb wykorzystywanych w modelarstwie.

Spoiwem emalii stanowi olej lniany z dodatkami przyspieszającymi wysychanie (sykatywy). Rozpuszczalniki organiczne zawarte w farbie, charakteryzują się agresywnym zapachem, przez co farby te powinny być używane w dobrze wentylowanych pomieszczeniach. Poza dedykowanymi rozcieńczalnikami, można je z powodzeniem rozcieńczać przy użyciu ogólnodostępnej chemii, tj. benzyny lakowej oraz terpentyny (jednak w przypadku zamienników, istnieje ryzyko wytrącenia się pigmentu z farby). Niektórzy producenci oferują rozcieńczalniki do emalii o znikomym zapachu, jak AK Interactive czy Abteilung 502.


Emalie charakteryzują się długim czasem schnięcia, co znacznie wydłuża pracę nad modelem. Pomiędzy nakładaniem kolejnych warstw farby, należy odczekać nawet kilka godzin, a całkowity czas ich wyschnięcia wynosi zazwyczaj dobę.
Produkty te, tak samo jak akryle, bez problemu mogą być nakładane przy pomocy pędzla czy aerografu. Emalie w porównaniu do farb akrylowych, charakteryzują się mniejszą zdolnością do zatykania aerografów.
Produkty różnych marek można ze sobą dowolnie mieszać (nadając im różne kolory, odcienie), co nie zawsze występuje w przypadku akryli. Farby te dobrze kryją i nie wymagają zastosowania podkładu.

Poprzez wkroczenie farb akrylowych na rynek modelarski, emalie zostały stopniowo wypchnięte w kierunku weathering'u. Mocno rozcieńczając emalie czy też farby olejne, można otrzymać produkty typu wash, filtry, itp. - jednak czas ich schnięcia będzie dłuższy od gotowych produktów, oferowanych przez producentów.


FARBY CELULOZOWE (Lacquer)
Farby celulozowe - są to w praktyce farby pośrednie pomiędzy akrylami a emaliami. Charakteryzują się bowiem mniej intensywnym zapachem,  jednocześnie lepiej się trzymając malowanej powierznii, a także nie zatykają aerografu, tak jak w przypadku akryli. Farby o drobnym pigmencie, dające błyszczącą powierzchnię, wykorzystujące rozcieńczalniki celulozowe i pozwalające na precyzyjne nakładanie cienkich warstw, bez zakrycia drobnych detali.

{products}

Farby celulozowe nadają się także do wykorzystania przy wykonywaniu weathering'u, pod warunkiem że nie szukamy matowych wykończeń (w celu osiągnięcia efektu mniej błyszczącego, można użyć matowego, bądź satynowego lakieru, otrzymując nadal gładką powierzchnię).

Rozcieńczalnik firmy Hataka, może być wykorzystywany do rozcieńczania farb celulozowych innych marek, przy mniej agresywnym zapachu.


 

FARBY OLEJNE
Farby olejne mogą być rozcieńczane terpentyną lub benzyną lakową dla uzyskania dobrej jakości m.in. wash'y. Jednak wash'e tak otrzymane, znacznie wydłużą pracę weathering'u z powodu długiego czasu schnięcia.


Farby olejne można mieszać z emaliami czy lakierami, otrzymując w ten sposób błyszczące wykończenie.



METALIZERY
Mniej znaną gałęzią farb modelarskich stanowią metalizery, które po nałożeniu dają efekt metalowej powierzchni. Malowanie tego typu produktami należy do najtrudniejszych i trzeba wykazać się umiejętnościami, aby otrzymać zadowalający efekt. Czas ich schnięcia waha się od 24-48 godzin. Pigmenty metalizerów, to nic innego jak drobiny pojedynczych metali lub ich stopów, dające świetny efekt imitacji powłok metalicznych.
Wyższość metalizerów nad metalicznymi kolorami farb akrylowych, sprowadza się do rodzaju użycia pigmentu oraz użytego rozcieńczalnika. Produkty rozcieńczane wodą, nie posiadają połysku, jak w przypadku farb na bazie rozcieńczalników. Malowanie farbami akrylowymi w kolorach metalowych sprawdza się na niewielkich powierzchniach, ze względu na ich "nudny" charakter.
W porównaniu do akryli, emalie dają bardziej zadowalające wykończenie metaliczne, oddając realizm oraz gładkie wykończenie.
Przy malowaniu aerografem bądź pedzlem, po zakończonej pracy należy dokładnie wymyć  narzędzia przed ponownym ich użyciem - resztki metalicznego pigmentu może zrujnować pracę nad kolejnym modelem.



FARBA W SPRAY'U
W przypadku braku posiadania aerografu, modele można malować farbami w spray'u. Trzeba jednak pamiętać, aby "psikać" z odpowiedniej odległości (nie za blisko), żeby nie zalać farbą detali. Spray'e przeznaczone są jednak do większych, mniej skomplikowanych powierzchni.



FARBY DO AEROGRAFU
Ze względu na malowanie modeli aerografem, niektórzy producenci wypuszczają specjalne serie farb dedykowane do użycia w pistolecie natryskowym. Farby te posiadają drobniejszy pigment i są bardziej rozcieńczone od farb ogólnodostępnych w modelarstwie. Pomimo to może się okazać, że i te farby należy jeszcze dodatkowo rozcieńczyć, w przypadku pracy z dyszami o bardzo małym prześwicie.

{products}

W przypadku nakładania na powierzchnię modelu kolejnej warstwy farby innego producenta co wcześniej, dobrze jest sprawdzić wcześniej ich wzajemne oddziaływanie. Może się bowiem okazać, że reakcja pomiędzy nimi jest niepożądana, jak w przykładku odparzeń występujących pomiędzy spray'ami firmy Tamiya, a farbami akrylowymi (w tym także Tamiya).


ROZCIEŃCZALNIKI (thinner)
O ile farby w spray'u nie wymagają zastosowania rozcieńczalnika, to wykorzystywane są one przy malowaniu aerografem, bądź pędzlem.
Jak już wcześniej wspomniano, aby móc malować farbami w aerografie, niemal każdorazowo należy je rozcieńczać (wyjątkiem stanowią farby omówione powyżej). Użycie rozcieńczalnika pozwala na zmniejszenie lepkości farby, dzięki czemu łatwiej przechodzi ona przez dyszę "pistoletu". Rozcieńczalniki stosuje się także, w trakcie procesu tworzenia weathering'u, w celu rozmycia farb tworząc smugi, itd.
Każdy rodzaj farby ma dedykowany, inny typ rozcieńczalnika. Jednak w obrębie danego rodzaju farby, z reguły można stosować rozcieńczalniki różnych producentów. Zdarza się nawet, że rozcieńczalnik innej firmy, zadziała lepiej od oryginalnego (przykładem może być rozcieńczalnik Mr.Hobby, który to lepiej współpracuje z farbami Pactra, w porównaniu do dedykowanego rozcieńczalnika). Jeśli natomiast nie mamy pewności, co do efektu otrzymanego przy zmieszaniu ze sobą produktów różnych producentów, bezpieczniej jest użyć chemii jednej marki.


farby z dedykowanymi rozcieńczalnikami


ZESTAWY FARB
Farby modelarskie oferowane są także w zestawach, związanych z daną tematyką lub też z konkretnym modelem.
Zdarza się, że niektórzy producenci modeli, dołączają do nich farby, bądź zamieszczają informacje (na opakowaniu lub w instrukcji) dotyczące konkretnych kolorów potrzebnych do ich pomalowania.
Niekiedy jednak zestawy przychodzą nam z pomocą, kiedy to nie dysponujemy powyższą wiedzą. Ponadto, jak to w zestawach bywa, możemy tutaj spodziewać się korzystniejszej relacji ceny do ilości zakupionych sztuk. Zestawy tematyczne występują od figurek, dioram, poprzez pojazdy lądowe, kolejowe, samoloty, a także i łodzie.




Zestawy do modulacji - farby w jednym kolorze o różnych odcieniach. Służą one do nadania kontrastu na płaskich powierzchniach, przez co model dodatkowo nabiera przestrzennego kształtu.



Poza zestawami, istnieją także serie farb tematycznych, gdzie możemy dowolnie dobierać pojedyncze kolory farb.
I tak:
"Panzer Aces" - są to matowe, nieprzeźroczyste farby akrylowe, przeznaczone do malowania pędzlem. Znajdziemy tutaj odcienie farb potrzebnych do pomalowania mundurów załóg: niemieckich, amerykańskich, brytyjskich, włoskich, francuskich, rosyjskich i japońskich z okresu II wojny światowej. Malowanie techniką koloru podstawowego, światła i cieni.






Innym przykładem farb przeznaczonych do malowania figur wojskowych, są produkty firmy AK Interactive z serii FIGURE. Farby te odnoszą się do postaci z aktualnej, jak i poprzednich epok. Kolory zostały zaprojektowane w oparciu o fotografie i oryginalne ubrania.



W przypadku malowania niemieckiej floty powietrznej z okresu II wojny światowej, można posłużyć się farbami, posiadającymi na swojej etykiecie oznaczenia numerów RLM (RLM -zestandaryzowane kolory wykorzystywane przez Niemieckie Ministerstwo Lotnictwa).

"Game Color"
Obok najpopularniejszej kategorii modelarskiej, jaką niewątpliwie stanowią pojazdy wojskowe (i wszystko co z nimi związane), plasują się postacie i dioramy z kategorii gier bitewnych i fantasy. W celu ich pomalowania, możemy posłużyć się paletą farb z serii Game Color firmy Vallejo. Są to farby opracowane przez modelarzy, specjalizujących się w postaciach fantasy. Zawarta w nich żywica o podwyższonej wytrzymałości, zapewnia odporność na uszkodzenia figurek podczas gier stołowych.




"Ink"
Farby akrylowe na bazie wody, służące do cieniowania/barwienia już nałożonej farby na powierzchni oraz malowania warstwami. Mogą również posłużyć do ujednolicania przejść między barwami. Przeznaczone głównie do malowania figurek za pomocą pędzla. W przypadku malowania aerografem, nie wymagają rozcieńczania.




"Mecha"
Mecha color - dedykowane do malowania figurek robotów. Seria farb o satynowym wykończeniu, wyjątkowo odporna na uszkodzenia mechaniczne (uderzenia, tarcie, zadrapania) - stworzone z myślą o malowaniu aerografem. Ponadto paleta zawiera podkłady, specjalne lakiery, a także produkty przeznaczone dla efektów postarzania.


"Zero Paints"
Farby przeznaczone do malowania modeli samochodów oraz motocykli, charakteryzujące się precyzyjnym odzwierciedleniem kolorów rzeczywistych pojazdów. Produkty celulozowe o rozcieńczonej konsystencji, nadające się do bezpośredniego malowania aerografem.


Jak widać na powyższych przykładach, producenci farb modelarskich rozpieszczają hobbystów, gdzie każdy może znaleźć coś dla siebie.
 


DOBIERANIE KOLORÓW FARB DO MODELU
Informacje dotyczące kolorów farb potrzebnych do poprawnego pomalowania modelu, zamieszczone są przeważnie w instrukcji dołączonej do opakowania. Oznaczenie konkretnej farby, zawiera opis dotyczący producenta, numeru farby z danej serii oraz jej nazwę. Przy pomocy ilustracji, odnajdziemy przeznaczenie konkretnych kolorów do poszczególnych elementów.
Pomimo zawartego spisu farb, warto rozważyć czy aby na pewno wszystkie wymienione pozycje będą nam potrzebne. Może się bowiem okazać, że jakiś kolor będzie użyty w śladowej ilości (być może w jakimś zakamarku), którego brak nie spowoduje pogorszenia końcowego efektu naszej pracy jako całości, a zaoszczędzone środki będzie można przeznaczyć na kolejny model.

W przypadku występowania modelu w conajmniej dwóch wersjach malowania, przy kompletowaniu farb należy zwrócić uwagę, aby zaopatrzyć się w produkty odpowiadające konkretnej kolorystyce.


WYGODA PRACY Z FARBAMI
Pojemniki farb różnych marek różnią się od siebie, aczkolwiek głównie ogranicza się to do tych, wyposażonych w wygodny dozownik oraz tych, nie posiadających takiego rozwiązania. W pierwszym przypadku, konkretną ilość farby możemy "wycisnąć" kroplami bezpośrednio z buteleczki. W drugim, do precyzyjnego odmierzenia proporcji farby z rozcieńczalnikiem, bądz innymi substancjami polepszającymi pracę z aerografem, możemy posłużyć się pipetą.


Jeśli chodzi o wygodę pracy z farbami, to niewątpliwie należy wspomnieć o poniższych Oilbrusher'ach. Są to farby olejne z wygodnym aplikatorem w postaci pędzelka. Zostały stworzone z myślą o modelarstwie, dlatego też konsystencja pozwala na nakładanie ich bezpośrednio na model. Pojemnik zawiera wąski otwór, co eliminuje nabieraniu nadmiernej ilości farby. Niewątpliwym atutem jest to, że po zakończonej pracy nie ma konieczności mycia narzędzi, które posłużyłyby do malowania czy rozcieńczania farb.



Odmienną formą powyższych farb, stanowią emalie w postaci markerów i cienkopisów. Farby te nakłada się w tradycyjny sposób, jak ma to miejsce przy pisaniu zwykłymi pisakami. Markery poza plastikiem, mogą być wykorzystywane na takich materiałch jak: metal, drewno, szkło.


 

Więcej o podstawowych narzędziach, materiałach i chemii modelarskiej można znaleźć we wskazanym odnośniku.