Bitwa pod Bastogne została stoczona w okresie 19-26 grudnia 1944 roku w toku niemieckiej ofensywy w Ardenach ( XII 1944 – I 1945), stanowiąc jeden z jej najbardziej znanych elementów – zwłaszcza po stronie amerykańskiej. Dowódcą po stronie alianckiej był gen. Anthonym McAuliffe, a po niemieckiej – gen. Heinrich von Lüttwitz. Stosunek sił sprzyjał stronie niemieckiej. Na samym początki bitwy dysponowała ona dwoma dywizjami piechoty oraz dwoma dywizjami pancernymi. Główną siłą po stronie amerykańskiej była 101. Dywizja Powietrznodesantowa oraz elementy 10. Dywizji Pancernej i 110. Dywizji Piechoty, wspierane przez cztery bataliony artylerii oraz batalion czołgów. Co więcej, morale po stronie amerykańskiej – za wyjątkiem 101.Dywizji – była raczej niskie. Do tego, od 21 grudnia wojska amerykańskie walczyły w całkowitym okrążeniu przy braku możliwości przerzucania drogą lądową zaopatrzenia czy żywności. Pomimo tych bardzo trudnych warunków, umiejętne dowodzenie i hart ducha gen. McAuliffe’a (słynna odpowiedź „Nuts!” na propozycję kapitulacji), jak również wysokie umiejętności bojowe żołnierzy 101. Dywizji Powietrznodesantowej, wraz z wyczerpywaniem się zaopatrzenia po stronie niemieckiej i stosowaniu przez nią nietrafionej taktyki, pozwoliły stronie amerykańskiej wygrać tę bitwę.
M4 Sherman był amerykańskim czołgiem średnim z okresu II wojny światowej. Pierwsze prototypy powstały w 1941 roku, a produkcja seryjna trwała w okresie 1942-1945. W sumie powstało ok. 49000 egzemplarzy tego czołgu wszystkich wersji, co czyni go jednym z najliczniej wyprodukowanych czołgów II wojny światowej oraz najważniejszym czołgiem na wyposażeniu armii alianckich toku tego konfliktu. M4 Sherman był napędzany w wersji M4A1 pojedynczym silnikiem Continental R 975 C4 o mocy 400 KM. Uzbrojenie pojazdu stanowiła – zależnie od wersji - pojedyncza armata M3 kal. 75 mm lub armata M1 kal. 76 mm lub haubica M4 kal. 105 mm oraz 2 dwa karabiny maszynowe Browning1919A kal.7,62 mm.
M4 Sherman został opracowany jako następca czołgów M2 i M3, chociaż wykorzystywał wiele podzespołów tego ostatniego. Przede wszystkim wykorzystywał nieznacznie tylko zmienione podwozie wozu M3 Lee. Projektując czołg M4 Sherman położno w nim nacisk przed wszystkim na pełnienie roli wozu wsparcia piechoty, a nie zwalczania czołgów przeciwnika – taką rolę miały spełniać amerykańskie niszczyciele czołgów. Zakładano jedynie ewentualnie starcia z wozami Pz.Kpfw III oraz Pz.Kpfw IV. Sporą rolę przyłożono też do masowej produkcji nowego czołgu i możliwie niskich kosztów jego produkcji. W efekcie powstał czołg o niezłym uzbrojeniu jak na rok 1942 i początek 1943 r., przeciętnym opancerzeniu, posiadający jednak przednią płytą pancerza pochyloną, ale też o słabych właściwościach manewrowych i – zwłaszcza w pierwszych wersjach – bardzo podatny na pożar w wyniku trafienia w przedział silnikowy. Jednocześnie jednak – powstał czołg możliwy do naprawdę wielkoskalowej produkcji i posiadający znaczny potencjał modernizacyjny. W toku produkcji seryjnej powstało bardzo wiele wersji rozwojowych M4 Sherman. Chronologicznie pierwszą byłą wersja M4A1, która posiadała już odlewany pancerz. Kolejna – M4A2 – posiadała pancerz spawany oraz nowy silnik General Motors 6460 o mocy 375-410 KM, ale znacznie mniej podatny na pożar. Pojawiła się również wersja M4A3 uzbrojona w haubicę 105 mm oraz napędzana silnikiem Ford GAA o mocy 450 KM. W oparciu o wersję M4A3 powstały dwie podwersje: M4A3E2 Jumbo ze wzmocnionym pancerzem oraz M4A3E8 o zawierzeniu HVSS i armacie kal. 76 mm. Ciekawą wersją rozwojową był tez pojazd T34 Calliope z zamontowanymi pociskami niekierowanymi na wieży. M4 Sherman był też w ogromnych ilościach dostarczany armii brytyjskiej i Armii Czerwonej. Ta pierwsza opracowała na jego podstawie wersję Firefly, ze świetną 17-funtową armatą przeciwpancerną. W toku II wojny światowej czołgi M4 Sherman walczyły w Afryce Północnej (1942-1943), we Włoszech (1943-1945), w toku walk w Normandii, we Francji i Niemczech Zachodnich (1944-1945), ale też na Pacyfiku czy w szeregach Armii Czerwonej na froncie wschodnim. Po II wojnie światowej M4 Sherman wszedł na użycie bardzo wielu krajów m.in.: w Argentynie, Belgii, Indii, Izraelu, Japonii, Pakistanu czy Turcji. Wziął także udział w wielu konfliktach po 1945 roku, m.in.: wojnie indyjsko-pakistańskiej z 1965 roku czy wojnie sześciodniowej z 1967 roku.
Pz.Kpfw V (SD.Kfz 171) Panther to niemiecki czołg średni, uważany za jeden z najlepszych czołgów II wojny światowej. Pojazd ten był odpowiedzią na sowiecki T-34. Pierwsze wersje produkcyjne pojawiły się już w 1942 roku, ale Pantery po raz pierwszy pojawiły się na linii frontu w lecie 1943roku, w bitwie na łuku kurskim. Na skutek bardzo wysokiej awaryjności i licznych problemów "wieku dziecięcego" pojazdu utracono 150 z 204 użytych wozów. Co ciekawe jednak, tylko kilka z owych 150 wozów stracono w wyniku ostrzału sowieckiego. Po wyeliminowaniu owych mankamentów Pantera zasłynęła jako nad wyraz skuteczny czołg. Zawdzięczała to świetnie ukształtowanemu pancerzowi przedniemu oraz doskonałej armacie ppanc. KwK 42/L70 kal.75mm. Podstawowa wersja T34/76 nie miała z Panterą większych szans. Dopiero pojawienie się czołgów T34/85 oraz IS-2 zmieniło ten stan rzeczy. Z kolei alianckie czołgi Sherman dopiero po uzbrojeniu w armatę 17-funtową (Sherman Firefly) mogły stawać w szranki z Panterą. Niemniej nie należy zapominać, iż piętą achillesową tej udanej konstrukcji był słaby pancerz boczny oraz wysokie skomplikowanie techniczne całej konstrukcji, a co za tym idzie wysoka czasochłonność produkcji. W toku całej wojny wyprodukowano ok.6000 wozów Pantera wszystkich wersji (Ausf.D,A,G). Pierwszą produkowaną seryjnie była wersja "D", posiadała pancerz przedni o grubości 80mm oraz silnik Maybach 230 P30 o mocy 700KM. Od drugiej połowy 1943, czołgi tej wersji posiadały fartuchy pancerne. We wrześniu 1943 roku weszła do produkcji Panther Ausf. A. Posiadała kuliste jarzmo do karabinu MG-34 w kadłubie. Była produkowana do marca 1944 roku. Najliczniej wytworzoną wersją okazała się wersja "G". Powstało ponad 3700 czołgów tego modelu. Produkowano go od marca 1944 do stycznia 1945. Zwiększono w niej przede wszystkim kąt nachylenia pancerza czołowego oraz pogrubiono go. Zmodyfikowano również jarzmo działa. Na podwoziu Pantery powstał także niszczyciel czołgów Jagdpanther (Sd.Kfz 179). Oceniając Pz.Kpfw V należy pamiętać nie tylko o świetnym pancerzu przednim czy armacie, ale także zwrócić uwagę na minusy broni-spore rozmiary ogólne, delikatne zawieszenie, coraz gorszy jakościowo pancerz, spowodowany brakami molibdenu czy słaby pancerz boczny. Dane techniczne: długość (z lufą): 8,66m, szerokość: 3,42m, wysokość: 2,99m, moc silnika: 700KM, zasięg (na drodze): 200km, prędkość maksymalna (po drodze): 46km/h, uzbrojenie: 1 armata . KwK 42/L70 kal.75mm, 2 karabin maszynowe MG-34 kal.7,92mm.
Decydujący wpływ na kształtowanie się organizacji oraz taktyki niemieckiej piechoty przed wybuchem II wojny światowej miały z jednej strony doświadczenia wypływające z poprzedniej wojny światowej, ale też prace teoretyczne powstające w latach 20. i 30. XX wieku, które często podkreślały konieczność postrzegania niemieckiej piechoty jako narzędzia prowadzenia wojny ofensywnej. Wpływało to zarówno na wyposażenie, jak i organizację niemieckiej dywizji piechoty, która w toku kampanii wrześniowej z 1939 roku liczyła 3 pułki piechoty, z których każdy dzielił się na 3 bataliony piechoty, kompanię artylerii oraz kompanię przeciwpancerną. Do tego dochodziły liczne jednostki wsparcia, między innymi: pułk artylerii z 4 dywizjonami artylerii (w tym jednym ciężkiej), batalion przeciwpancerny, batalion saperów czy batalion łączności. W sumie dywizja piechoty tzw. I fali mobilizacyjnej liczyła ok. 17.700 ludzi i posiadała znaczący komponent artyleryjski, ale też była obficie wyposażona w broń maszynową. Posiadała też nowoczesne i wydajne – jak na owe czasy – środki łączności i dowodzenia. W toku wojny dywizje piechoty ulegały transformacji – w 1943 r. część z nich została przekształcona w dywizje grenadierów pancernych. Natomiast od 1943 r. standardowa dywizja „tradycyjnej” piechoty liczyła ok. 12.500 ludzi (a nie ok. 17.700 ludzi jak w 1939 r.), zmniejszono też w niej komponent artyleryjski – zwłaszcza artylerii ciężkiej – natomiast znacząco poprawiono obronę przeciwpancerną. Przyjmuje się, że w toku całej II wojny światowej w Wehrmachcie służyło ok. 350 dywizji piechoty.
Już po pierwszych doświadczeniach wyniesionych z walk Afryce Północnej na przełomie lat 1942-1943 US Army przeprowadziła zmianę etatu amerykańskiej dywizji piechoty. Od 1943 r., etatowo każda dywizja piechoty posiadała trzy pułki piechoty, złożone z kolei z trzech batalionów piechoty. Dodatkowo w skład pułku piechoty wchodziły też inne oddziały, na przykład: kompania przeciwpancerna, kompania artylerii czy kompania sztabowa. W sumie pułk piechoty US Army liczył ok. 3100 żołnierzy. Należy też pamiętać, że w skład dywizji wchodził tez silny komponent artyleryjski złożony z czterech batalionów artylerii – 3 lekkich i 1 średniego, który były najczęściej uzbrojone w haubice kal. 105 i 155 mm. Do tego dochodził jeszcze między innymi batalion inżynieryjny, kompania naprawcza, jednostka zwiadowcza czy pluton Military Police. W sumie, amerykańska dywizja piechoty od 1943 r. liczyła ok. 14.200 ludzi. Dość wyraźnie górowała artylerię nad dywizją niemiecką oraz posiadała znacznie lepsze i – przede wszystkim – w pełni zmotoryzowane środki transportu, co czyniło z niej wysoce mobilną formację taktyczną. Posiadała też znacznie bogatsze „indywidualne” uzbrojenie przeciwpancerne w postaci sporej liczby wyrzutni bazooka, których było ponad 500 w całej dywizji.
Dopiero zaczynasz w modelarstwie i gubisz się w tysiącach produktów?
Zapoznaj się z poniższymi materiałami, może rozjaśnią Ci sprawę.
Chcesz pójść krok dalej i uczynić swoje dzieło nieszablonowym, dodając maksimum detali, aranżując ciekawe dioramy, tworząc niestandardowe wersje? Dowiedz się więcej na temat
