Crusader (ang. krzyżowiec) był brytyjskim czołgiem pościgowym z okresu II wojny światowej. Pierwsze prototypy powstały w 1939 roku, a produkcja seryjna trwała w okresie 1940-1943. W sumie powstało ok. 4900 egzemplarzy tego czołgu. Crusader był napędzany silnikiem Nuffield Liberty Mk II o mocy 340 KM. Uzbrojenie pojazdu stanowiła – zależnie od wersji - pojedyncza armata 2-funtowa QF kal. 40 mm albo pojedyncza armata 6-funtowa QF kal. 57 mm oraz dwa karabiny maszynowe kal.7,92 i 7,7 mm.
Czołg Crusader skonstruowano jako następcę nieudanego wozu Convenanter A13. Przede wszystkim nowy czołg został staranniej zaprojektowany, przez co cechował się znacznie mniejszą awaryjnością niż poprzednik. Poprawiono w nim również opancerzenie. Pomimo tych zmian Crusader, w chwili wejścia do służby, nadal posiadał zdecydowanie za słabe opancerzenie, a przede wszystkim za słabe uzbrojenie do zwalczania czołgów przeciwnika. Do jego silnych stron można natomiast zaliczyć wspomnianą już niską awaryjność oraz dobrą mobilność. Niemniej po zakończeniu kampanii w Afryce Północnej (1940-1943) w której czołgi Crusader odegrały wielką rolę były systematycznie i szybko wycofywane z jednostek pierwszoliniowych. W toku produkcji seryjnej powstało kilka wersji tego czołgu. Chronologicznie pierwszą był Crusader I, który był pierwszą produkowaną masowo wersją tego czołgu. W maju 1942 zadebiutowała wersja Crusader III, która posiadała nową armatę kal. 57 mm oraz wzmocniony do 51 mm pancerz. Po 1943 roku powstały liczne pojazdy specjalistyczne na podwoziu czołgu Crusader, jak np. ciągnik artyleryjski Crusader II Gun Traktor czy samobieżna działko przeciwlotnicze Crusader III AA Mk. I oraz II. Czołgi Crusader znalazły się w oddziałach Wolnych Francuzów, w jednostkach australijskich i nowozelandzkich. Weszły też na wyposażenie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (PSZ).
Bitwa pod El Alamein, a właściwie II bitwa pod El Alamein została przeprowadzona w okresie od 23 października do 4 listopada 1943 roku. Bitwa została stoczona pomiędzy wojskami niemiecko-włoskimi, a jednostkami przede wszystkim brytyjskimi wspieranymi jednak w znaczący sposób przez oddziały australijskie, nowozelandzkie czy południowoafrykańskie. Przyjmuje się, że po stronie państw Osi walczyło ok. 116 tys. ludzi wspieranych przez ok. 550 czołgów oraz ok. 800-900 samolotów. Po stronie brytyjskiej walczyło natomiast ok. 195 tys. ludzi, wspieranych przez ok. 1100 czołgów i ok. 750 samolotów. Druga bitwa pod El Alamein była swoistą kontynuacją batalii, zwanej I bitwą pod El Alamein z lipca 1942 roku. W wyniku tej drugiej bitwy ofensywa państw Osi w kierunku Kanału Sueskiego została wyhamowana, a finalnie zatrzymana. Natomiast zmagania z października-listopada 1942 roku to już brytyjska ofensywa w kierunku zachodnim, mająca całkowicie wypchnąć przeciwnika z Egiptu. Można przyjąć, że dowodzący w tej bitwie po stronie brytyjskiej – marszałek polny Bernard Law Montgomery – wygrał przede wszystkim dzięki przewadze materiałowej oraz znacznie lepszej logistyce. Niewątpliwie jednak, dowódca brytyjski mający świadomość swych przewag zdecydowanie je wykorzystał i doprowadził do zdecydowanego zwycięstwa swych wojsk, odnosząc największe zwycięstwo w swej karierze. Wojska Osi straciły minimum 30 tys. ludzi (zabitych, rannych i wziętych do niewoli) oraz ok. 500 czołgów. Brytyjczycy stracili ok. 13-14 tys. ludzi oraz ok. 330 czołgów.
W chwili wybuchu II wojny światowej British Army dysponowała jedynie dwoma dywizjami pancernymi (ang. Armoured Division): Dywizją Mobilną oraz Egipską Dywizją Mobilną. W latach 1939-1940 zostały one przekształcone w 1. oraz 7. Dywizję Pancerną. W toku wojny sformowano dalsze 9 dywizji pancernych, przy czym nie wszystkie weszły do akcji, a część z nich nie wyszła poza stadium formowania i szkolenia. W 1940 r. etat brytyjskiej dywizji pancernej przewidywał dwie brygady czołgów w skład których wchodziły po batalionie piechoty zmotoryzowanej, jak również liczne jednostki wsparcia w tym artylerię przeciwpancerną, artylerię polową, stosunkowo liczne oddziały remontowe i transportowe czy oddziały saperskie. Tak sformowana dywizja liczyła ok. 220 czołgów różnych typów. Jednak w 1944 r., na bazie doświadczeń wyniesionych z walk w Afryce Północnej i Normandii struktura brytyjskiej dywizji pancernej uległa zmianie. Etat z 1944 r. przewidywał wystawienie jednej brygady pancernej z trzema regimentami pancernymi w sile 78 czołgów każdy( (łącznie – etatowo – 234 czołgi), brygady piechoty zmotoryzowanej (de facto zmechanizowanej) z trzema batalionami oraz stosunkowo silnej artylerii polowej oraz pododdziałów wsparcia – między innymi łączności czy saperów. Warto dodać, że w schyłkowym okresie II wojny światowej na wyposażeniu brytyjskich Armoured Divisions znajdowały się przede wszystkim czołgi Sherman (także w wersji Firefly), A34 Comet czy lekkie M5 Stuart.
Dopiero zaczynasz w modelarstwie i gubisz się w tysiącach produktów?
Zapoznaj się z poniższymi materiałami, może rozjaśnią Ci sprawę.
Chcesz pójść krok dalej i uczynić swoje dzieło nieszablonowym, dodając maksimum detali, aranżując ciekawe dioramy, tworząc niestandardowe wersje? Dowiedz się więcej na temat