Zvezda 5203 Eastern Front WWII Battle Set

Panzergrenadier, to niemieckie określenie na formację grenadierów pancernych, czyli oddziały piechoty szkolone do walki w ścisłym współdziałania z własnymi czołgami. Określenie to zaczęto oficjalnie stosować od 1942 roku, kiedy to dywizje piechoty zostały przemianowane na dywizje grenadierów, a dywizje piechoty zmotoryzowanej na właśnie dywizje grenadierów pancernych. Warto dodać, że w latach 1937-1942 na określenie pułków piechoty służących w jednostkach pancernych stosowno określenie Schützen Regiment. Teoretycznie podstawowym wyposażeniem dywizji grenadierów pancernych miał być opancerzone transportery półgąsienicowe, zwłaszcza Sd.Kfz.251, ale ze względu na niewystarczającą produkcję bardzo często piechota ta była transportowana ciężarówkami. Standardowo dywizja grenadierów pancernych składała się z trzech pułków piechoty, po dwa bataliony w każdym pułku oraz liczne jednostki wsparcia w  tym między innymi jednostki przeciwpancerne, przeciwlotnicze, saperskie czy łączności. Często wykorzystywano w tych formacjach działa samobieżne, taki jak np. StuG III. Warto dodać, że dywizje grenadierów pancernych były formowane nie tylko w Wehrmachcie, ale też w Waffen SS – za przykład niech posłuży Dywizja Totenkopf czy Dywizja Hohenstaufen.

Armia Czerwona w latach 20. i – zwłaszcza – latach 30. XX wieku przechodziła gwałtowny rozwój, jeżeli idzie o zwiększanie swoich etatów, jak również o rosnące nasycenie broniami technicznymi, przede wszystkim bronią pancerną. Nadal jednak, podstawowym i liczebnie największym elementem Armii Czerwonej była piechota. Intensywny rozwój ilościowy tego rodzaju broni rozpoczął się już na przełomie lat 1929/1930. W 1939 r., jeszcze przed agresją na Polskę piechota radziecka była uformowana w 173 dywizje (tzw. dywizje strzeleckie), z których większość zgrupowano w 43 korpusach. Warto dodać, że po kampanii wrześniowej 1939 r. liczba ta jeszcze wzrosła. Radziecka dywizja strzelecka w 1941 r. liczyła etatowo trzy pułki strzeleckie (każdy po trzy bataliony), pułk artylerii, po dywizjonie artylerii przeciwpancernej i przeciwlotniczej oraz bataliony rozpoznawczy i łączności. W sumie liczyła ok. 14.500 ludzi. Jednak do 1945 r. etat ten przeszedł znaczne zmiany prowadząc do dywizji liczącej ok. 11.500-12.000 ludzi, złożonej z trzech pułków piechoty, brygady artylerii złożonej z trzech pułków, dywizjonu artylerii samobieżnej oraz wielu jednostek wsparcia, między innymi: broni przeciwpancernej, przeciwlotniczej czy łączności. Zdecydowanie zwiększyło się również nasycenie jednostek piechoty bronią maszynową – na przykład pistoletami maszynowymi PPsZ 41, a później PPsZ 43.

IS-2 to sowiecki czołg ciężki z okresu II wojny światowej. Pierwsze prototypy tego pojazdu powstały w 1943 r., a wóz wszedł do służby w tym samym roku. W toku produkcji powstało ok. 3400-3600 wozów tego typu. Masa bojowa czołgu dochodziła do 46 ton. Napęd zapewniał pojedynczy silnik wysokoprężny W-2-IS o mocy do 520 KM. Uzbrojenie podstawowe składało się z armaty D-25T kal. 122 mm oraz 3-4 karabinów maszynowych: 1 karabinu DSzK kal. 12,7 mm oraz 2-3 karabinów DT kal. 7,62 mm.

Wóz IS-2 został opracowany jako rozwinięcie czołgu IS-1, a podstawowa różnica pomiędzy obydwoma wieżami tkwiła w zastosowaniu w IS-2 znacznie potężniejszego uzbrojenia, czyli armaty kal. 122 mm. Pozwalała ona IS-2 na nawiązanie w miarę równorzędnej walki z niemieckimi wozami PzKpfw. V oraz VI, jak również na skutecznie wspieranie natarcia własnej piechoty. Jeszcze w toku II wojny światowej powstała modernizacja wersji podstawowej IS-2, nosząca oznaczanie IS-2M, która cechowała się zastosowaniem m.in.: półautomatycznego zamka klinowego, poprawiającego szybkostrzelność, jak również zmianą przednich płyt pancerza na kadłubie. Czołgi IS-2 okazały się w okresie 1943-1945 bardzo użytecznymi czołgami ciężkimi,  o wysokiej wartości bojowej. Warto dodać, że formowano je niemal wyłącznie w samodzielne pułki czołgów ciężkich Gwardii.

Pz.Kpfw VI (Sd.Kfz.181) Tiger to niemiecki czołg ciężki z okresu II wojny światowej, będący jednym z najsłynniejszych pojazdów bojowych tego czasu. Dowództwo niemieckiej Panzerwaffe nosiło się z pomysłem stworzenia czołgu ciężkiego już od początku wojny, jednak pierwsze próby w postaci czołgu wielowiekowego Neubaufahrzeuge okazały się niepowodzeniem. W 1939 i 1940 prowadzono je nieefektywnie, jednak po starciu na froncie wschodnim z T-34 i KW-1 prace nad nowym czołgiem ciężkim przyspieszyły. 20 kwietnia 1942 roku, prototyp nowego czołgu, pod oznaczeniem VK 4501 (H), przeszedł próby poligonowe w obecności Adolfa Hitlera i krótko później został skierowany do produkcji seryjnej. Pierwsze wersje produkcyjne były oznaczone jako Pz.Kpfw VI Ausf.H1 (później Ausf.E). W toku produkcji w latach 1942-1945 czołg był systematycznie modyfikowany poprzez np. dodanie filtrów przeciwpyłowych Feifell, inne umieszczenie reflektorów, modernizację sprzętu optycznego, zmiany wieżyczce dowódcy itp. Napęd zapewniał gaźnikowy silnik 12-cylindrowy Maybach HL230 P45 o mocy 700 KM. Czołg Pz.Kpfw VI, chociaż nie posiadał tak wyprofilowanego przedniego kadłuba jak T-34 czy Pantera, był pojazdem potężnie opancerzonym (przedni pancerz do 120mm), uzbrojonym w bardzo skuteczną armatę KwK 36 L/56 kal.88mm, który zdobył sobie sławę najskuteczniejszego czołgu II wojny światowej. Był pojazdem zdecydowanie lepszym od alianckich M4 czy Churchill’a oraz sowieckiego T-34/76. Mógł także swobodnie podjąć walkę z IS-2 czy M-26, przewyższając je skutecznością głównego uzbrojenia. Z drugiej strony Pz.Kpfw VI posiadał wady-przede wszystkim był niesamowicie czasochłonny w produkcji oraz posiadał bardzo skomplikowane zawieszenie. W późniejszym okresie wojny także jakość pancerza Tygrysa się pogorszyła co wynikało z braku dostępu niemieckiej gospodarki do złóż molibdenu. Pomimo tych wad, Tygrys na polach bitew okazał się bronią nad wyraz skuteczną. Z powodzeniem walczył w Tunezji, na Łuku kurskim, w Normandii i na froncie wschodnim. Dane techniczne: długość (z lufą): 8,45m, szerokość: 3,7m, wysokość: 2,93m, moc silnika: 700KM, masa: 56,9 t, zasięg (po drodze): 100km, prędkość maksymalna (po drodze): 38km/h, uzbrojenie: 1 armata KwK 36 L/56 kal. 88 mm, 3 karabiny maszynowe MG 34 kal. 7,92 mm.

T-34 był radzieckim czołgiem średnim z okresu II wojny światowej oraz doby powojennej.

Pierwsze prototypy powstały w latach 1937-1940, a produkcja seryjna na terenie ZSRR trwała w latach 1940-1957. W jej toku powstało ok. 84.000 wozów tego typu, co czyni z T-34 jeden z najliczniej produkowanych czołgów w historii!  Napęd zapewniał pojedynczy silnik V-2-34 o mocy 500 KM. Długość wozu – w wersji T34/76 -wynosiła 6,68 m, przy szerokości rzędu 3 metrów. Uzbrojenie składało się z działa F-34 kal. 76,2 mm oraz dwóch karabinów maszynowych DT  kal. 7,62 mm. W wersji T-34/85 uzbrojeniem głównym była armata ZIS-S-53 kal. 85 mm.

T-34 to bez wątpienia jeden z najsłynniejszych czołgów w historii zarówno II wojny światowej, jak i wojskowości w ogóle, stanowiący swoisty symbol radzieckiej wiktorii w wojnie z III Rzeszą. Wóz został opracowany na potrzeby Armii Czerwonej, jako następca tzw. czołgów pościgowych z serii BT (BT-5 i BT-7), ale też czołgu T-26. Prace nad wozem wystartowały w 1937 r. w specjalnym biurze konstrukcyjnym przy Fabryce Parowozów w Charkowie. Początkowo pracami kierował inż. Adolf Dik (on również wykonał pierwsze szkice nowego wozu), a po jego aresztowaniu przez sowieckie organa bezpieczeństwa – pracami pokierował Michaił Koszkin. Początkowo pojazd był oznaczony jako A-20. Szybko jednak powstało drugi prototyp (A-32), który cechował się uzbrojeniem głównym w postaci armaty kal. 76,2 mm oraz znacznie grubszym pancerzem czołowym. To ten drugi prototyp został finalnie przyjęty do produkcji. Można przyjąć, że w chwili wprowadzenia do służby T-T-34 był pod wieloma względami czołgiem bardzo udanym. Cechował się – jak na 1940 r. – bardzo silnym uzbrojeniem, miał świetnie wyprofilowany pancerz oparty o pochyłe płyty pancerne, jak również bardzo wysoką mobilność i własności jazdy w terenie. Do minusów należy zaliczyć bardzo słabą ergonomię wozu czy nienajlepsze optykę zastosowaną w pierwszych partiach produkcyjnych. Pomimo tych braków, w chwili pojawienia się T-34 na froncie wschodnim wojska niemieckie zostały nim ogromnie zaskoczone. Wysoka ocena ogólna T-34 oraz jego walory bojowe przesądziły o jego masowej produkcji i uczynieniu z niego podstawowego czołgu Armii Czerwonej w toku walk w latach 1942-1945. Skutkowały również kolejnymi ulepszeniami konstrukcji, np. w 1942 r. pojawiły się nowa sześciokątna wieża, poprawiająca jakość pracy załogantów z kopułą dowódcy. Ulepszeniom poddano też silnik i skrzynię biegów. Natomiast w 1944 r. wprowadzono do służby model T-34/85, który dysponował całkowicie nową, trzyosobową wieżą oraz uzbrojeniem głównym w postaci armaty kal. 85 mm. Czołg T-34 walczył właściwie we wszystkich ważniejszych bitwach stoczonych pomiędzy Armią Czerwoną, a Wehrmachtem na froncie wschodnim w latach 1941-1945: poczynając na bitwie pod Moską, poprzez batalie pod Stalingradem i Kurskiem, operację Bagration, aż po zdobycie Berlina. Po 1945 r. czołg T-34 nadal pozostawał w służbie, był również na szeroką skalę eksportowany poza ZSRR do takich krajów, jak chociażby Czechosłowacja, Polska, NRD, Węgry czy Syria.

Pz.Kpfw V (SD.Kfz 171) Panther to niemiecki czołg średni, uważany za jeden z najlepszych czołgów II wojny światowej. Pojazd ten był odpowiedzią na sowiecki T-34. Pierwsze wersje produkcyjne pojawiły się już w 1942 roku, ale Pantery po raz pierwszy pojawiły się na linii frontu w lecie 1943roku, w bitwie na łuku kurskim. Na skutek bardzo wysokiej awaryjności i licznych problemów "wieku dziecięcego" pojazdu utracono 150 z 204 użytych wozów. Co ciekawe jednak, tylko kilka z owych 150 wozów stracono w wyniku ostrzału sowieckiego. Po wyeliminowaniu owych mankamentów Pantera zasłynęła jako nad wyraz skuteczny czołg. Zawdzięczała to świetnie ukształtowanemu pancerzowi przedniemu oraz doskonałej armacie ppanc. KwK 42/L70 kal.75mm. Podstawowa wersja T34/76 nie miała z Panterą większych szans. Dopiero pojawienie się czołgów T34/85 oraz IS-2 zmieniło ten stan rzeczy. Z kolei alianckie czołgi Sherman dopiero po uzbrojeniu w armatę 17-funtową (Sherman Firefly) mogły stawać w szranki z Panterą. Niemniej nie należy zapominać, iż piętą achillesową tej udanej konstrukcji był słaby pancerz boczny oraz wysokie skomplikowanie techniczne całej konstrukcji, a co za tym idzie wysoka czasochłonność produkcji. W toku całej wojny wyprodukowano ok.6000 wozów Pantera wszystkich wersji (Ausf.D,A,G). Pierwszą produkowaną seryjnie była wersja "D", posiadała pancerz przedni o grubości 80mm oraz silnik Maybach 230 P30 o mocy 700KM. Od drugiej połowy 1943, czołgi tej wersji posiadały fartuchy pancerne. We wrześniu 1943 roku weszła do produkcji Panther Ausf. A. Posiadała kuliste jarzmo do karabinu MG-34 w kadłubie. Była produkowana do marca 1944 roku. Najliczniej wytworzoną wersją okazała się wersja "G". Powstało ponad 3700 czołgów tego modelu. Produkowano go od marca 1944 do stycznia 1945. Zwiększono w niej przede wszystkim kąt nachylenia pancerza czołowego oraz pogrubiono go. Zmodyfikowano również jarzmo działa. Na podwoziu Pantery powstał także niszczyciel czołgów Jagdpanther (Sd.Kfz 179). Oceniając Pz.Kpfw V należy pamiętać nie tylko o świetnym pancerzu przednim czy armacie, ale także zwrócić uwagę na minusy broni-spore rozmiary ogólne, delikatne zawieszenie, coraz gorszy jakościowo pancerz, spowodowany brakami molibdenu czy słaby pancerz boczny. Dane techniczne: długość (z lufą): 8,66m, szerokość: 3,42m, wysokość: 2,99m, moc silnika: 700KM, zasięg (na drodze): 200km, prędkość maksymalna (po drodze): 46km/h, uzbrojenie: 1 armata . KwK 42/L70 kal.75mm, 2 karabin maszynowe MG-34 kal.7,92mm.

---

Dopiero zaczynasz w modelarstwie i gubisz się w tysiącach produktów?
Zapoznaj się z poniższymi materiałami, może rozjaśnią Ci sprawę.

• Jak wybrać pierwszy model
• Czym go skleić czyli o klejach w modelarstwie
• Jak dobrać farby do pomalowania modelu
• Co jeszcze będzie potrzebne czyli podstawowe narzędzia i chemia modelarska

Chcesz pójść krok dalej i uczynić swoje dzieło nieszablonowym, dodając maksimum detali, aranżując ciekawe dioramy, tworząc niestandardowe wersje? Dowiedz się więcej na temat

• waloryzacji modeli
• Chemii potrzebnej do wykonania weatheringu