Nie wiesz czym skleić model kartonowy?
Przeczytaj nasz poradnik poświęcony klejom w modelarstwie kartonowym
PZL P.11a (tzw. jedenastka)to polski, jednosilnikowy samolot myśliwski o konstrukcji metalowej ze skrzydłami w układzie Puławskiego, usterzeniem klasycznym oraz stałym podwoziem. Oblot prototypu nastąpił w 1931 roku, ale produkcja seryjna trwała w latach 1937-1939. Pierwsza wersja seryjna to PZL P.11a napędzana silnikiem Bristol Mercury IV S2 o mocy 550KM. Traktowano ją jednak jako wersję przejściową i zamówiono tylko 50 sztuk. W lecie pojawiła się najsłynniejsza wersja "jedenastki"- PZL P.11c. Miała ona udoskonalony kadłub, skrzydła oraz statecznik pionowy. Poprawiała to wszystko aerodynamikę samolotu. Zmianie nie uległa jednostka napędowa. Zainteresowanie konstrukcją wyraziła min. Rumunia, gdzie w zakładach IAR powstało 95 sztuk licencyjnie budowanego PZL P.11. W chwili wybuchu wojny wszystkie wersje P.11 były samolotami zdecydowanie wolniejszymi od swoich niemieckich przeciwników, ale jednocześnie posiadał większą zwrotność, dużą prędkość wznoszenia oraz posiadał mniej awaryjny silnik, niż samoloty niemieckie. Odniosły w toku kampanii wrześniowej wiele zwycięstw nad nieprzyjacielem, głównie w ramach Brygady Pościgowej. Dane techniczne (wersja P.11c): długość: 7,55m, rozpiętość skrzydeł: 10,72m, wysokość: 2,85m, prędkość maksymalna: 367km/h, prędkość wznoszenia: 14,5m/s, pułap maksymalny: 8000m, zasięg maksymalny: 550km, uzbrojenie: stałe- 2 karabiny maszynowe wz.33 kal.7,92mm. General-Dynamics F16 Falcon to amerykański, jednosilnikowy, wielozadaniowy lekki myśliwiec i szturmowiec. Prace nad projektem F-16 rozpoczęto w 1971 roku w koncernie General Dynamics (który w 1993 roku wszedł w skład giganta Lockheed Martin), przystępując do konkursu na lekki myśliwiec wielozadaniowy (LWF) dla amerykańskich sił powietrznych. Prototyp YF-16 oblatano 2 lutego 1974 roku. Przełomowym pod względem technicznym rozwiązaniem było zastosowanie w nim komputerowego elektrycznego układu sterowania fly-by-wire, który umożliwiał zmniejszenie powierzchni skrzydeł i usterzenia, a tym samym obniżał masę całego samolotu. F-16 był pierwszym myśliwcem na świecie, na którym zastosowano taki system. Pierwsze wersje w bardzo dużym stopniu były zbudowane ze stopów aluminium (ok.83% całości konstrukcji), jednak z czasem ustępowały one miejsca kompozytom. Różne wersje F-16 są napędzane trzema wersjami silników: Pratt-Whitney F-100-PW-200, General Electric F110-GE100 oraz Pratt-Whitney F-100-PW-2020. "Mózgiem" systemu naprowadzania był radar APG-66, zastąpiony później przez radar APG-68(V). Warto zaznaczyć, iż konstrukcja YF-16 okazałą się na tyle udana, żę zwyciężyła nie tylko w konkursie na LWF w USA (w konkurencji z samolotem Northrop YF-17), lecz wygrała także kontrakt stulecia na myśliwiec wielozadaniowy dla europejskich krajów NATO. Jego rywalami były maszyny Dassault Mirage F.1 i SAAB J-37 Viggen. Produkcję seryjną F-16 rozpoczęto w 1975 roku. Uczestniczyły w niej także europejskie kraje NATO, dla których była ona zastrzykiem nowych technologii lotniczych. Montażu ostatecznego dokonywano w USA, Belgii i Holandii. Pierwszy seryjny F-16A Fighting Falcon oblatano 7 sierpnia 1978 roku. Jest to wersja szturmowa F-16, przeznaczona przede wszystkim do zwalczana celów naziemnych. F-16 sprawdził się również bojowo, odnosząc szereg zwycięstw powietrznych w wojnie w Libanie (1982) oraz w trakcie operacji Pustynna Burza (1991). Do końca XX stulecia wyprodukowano ponad 4000 sztuk tego udanego samolotu. Powstało sześć podstawowych wersji samolotu F-16 o oznaczeniach A, C, E (wersje jednomiejscowe) oraz B, D, F (wersje dwumiejscowe). Na bazie tych sześciu modeli tworzone są liczne modernizacja powiązane najczęściej z wymianą awioniki, oznaczone jako "Block". Od 2006 roku F-16 służy również w polskim lotnictwie. Polskie Ministerstwo Obrony zdecydowało, że właśnie F-16 stanowić będzie trzon modernizowanych sił powietrznych, odrzucając oferty także Dessault i SAAB, choć w tym wypadku ich przedmiotem były myśliwce Mirrage F2000 i JAS-39 Grippen. Niewątpliwie duże znaczenie przy podejmowaniu decyzji miała najwyższa suma zaproponowana przez amerykański koncern w ramach tzw. transakcji offsetowej. Dane techniczne: Prędkość maksymalna: 2170 km/h, prędkość wznoszenia: 254 m/s, pułap maksymalny 15240m, zasięg maksymalny: 3890km, uzbrojenie: stałe-jedno działko sześciolufowe M61A-1 kal.20mm, podwieszane-do 9275kg ładunku.