Nie wiesz czym skleić model kartonowy?
Przeczytaj nasz poradnik poświęcony klejom w modelarstwie kartonowym
T-34 był radzieckim czołgiem średnim z okresu II wojny światowej oraz doby powojennej.
Pierwsze prototypy powstały w latach 1937-1940, a produkcja seryjna na terenie ZSRR trwała w latach 1940-1957. W jej toku powstało ok. 84.000 wozów tego typu, co czyni z T-34 jeden z najliczniej produkowanych czołgów w historii! Napęd zapewniał pojedynczy silnik V-2-34 o mocy 500 KM. Długość wozu – w wersji T34/76 -wynosiła 6,68 m, przy szerokości rzędu 3 metrów. Uzbrojenie składało się z działa F-34 kal. 76,2 mm oraz dwóch karabinów maszynowych DT kal. 7,62 mm. W wersji T-34/85 uzbrojeniem głównym była armata ZIS-S-53 kal. 85 mm.
T-34 to bez wątpienia jeden z najsłynniejszych czołgów w historii zarówno II wojny światowej, jak i wojskowości w ogóle, stanowiący swoisty symbol radzieckiej wiktorii w wojnie z III Rzeszą. Wóz został opracowany na potrzeby Armii Czerwonej, jako następca tzw. czołgów pościgowych z serii BT (BT-5 i BT-7), ale też czołgu T-26. Prace nad wozem wystartowały w 1937 r. w specjalnym biurze konstrukcyjnym przy Fabryce Parowozów w Charkowie. Początkowo pracami kierował inż. Adolf Dik (on również wykonał pierwsze szkice nowego wozu), a po jego aresztowaniu przez sowieckie organa bezpieczeństwa – pracami pokierował Michaił Koszkin. Początkowo pojazd był oznaczony jako A-20. Szybko jednak powstało drugi prototyp (A-32), który cechował się uzbrojeniem głównym w postaci armaty kal. 76,2 mm oraz znacznie grubszym pancerzem czołowym. To ten drugi prototyp został finalnie przyjęty do produkcji. Można przyjąć, że w chwili wprowadzenia do służby T-T-34 był pod wieloma względami czołgiem bardzo udanym. Cechował się – jak na 1940 r. – bardzo silnym uzbrojeniem, miał świetnie wyprofilowany pancerz oparty o pochyłe płyty pancerne, jak również bardzo wysoką mobilność i własności jazdy w terenie. Do minusów należy zaliczyć bardzo słabą ergonomię wozu czy nienajlepsze optykę zastosowaną w pierwszych partiach produkcyjnych. Pomimo tych braków, w chwili pojawienia się T-34 na froncie wschodnim wojska niemieckie zostały nim ogromnie zaskoczone. Wysoka ocena ogólna T-34 oraz jego walory bojowe przesądziły o jego masowej produkcji i uczynieniu z niego podstawowego czołgu Armii Czerwonej w toku walk w latach 1942-1945. Skutkowały również kolejnymi ulepszeniami konstrukcji, np. w 1942 r. pojawiły się nowa sześciokątna wieża, poprawiająca jakość pracy załogantów z kopułą dowódcy. Ulepszeniom poddano też silnik i skrzynię biegów. Natomiast w 1944 r. wprowadzono do służby model T-34/85, który dysponował całkowicie nową, trzyosobową wieżą oraz uzbrojeniem głównym w postaci armaty kal. 85 mm. Czołg T-34 walczył właściwie we wszystkich ważniejszych bitwach stoczonych pomiędzy Armią Czerwoną, a Wehrmachtem na froncie wschodnim w latach 1941-1945: poczynając na bitwie pod Moską, poprzez batalie pod Stalingradem i Kurskiem, operację Bagration, aż po zdobycie Berlina. Po 1945 r. czołg T-34 nadal pozostawał w służbie, był również na szeroką skalę eksportowany poza ZSRR do takich krajów, jak chociażby Czechosłowacja, Polska, NRD, Węgry czy Syria.
PzKpfw IV (Panzerkampfwagen IV) był niemieckim czołgiem średnim z okresu II wojny światowej. Pierwsze prototypy pojazdu powstały w 1936 roku, a produkcja seryjna trwała w okresie 1938-1945, kończąc się wytworzeniem ok. 8600 wozów. Czołg w wersji D był napędzany pojedynczym silnikiem Maybach HL 120 TRM o mocy 300 KM. Jego uzbrojenie stanowiła 1 armata KwK 37 L/24 kal. 75 mm oraz 2 karabiny maszynowe MG 34 kal. 7,92 mm.
PzKpfw IV powstał w wyniku konkursu ogłoszonego pod koniec 1934 roku przez niemiecki Departament Uzbrojenia na czołg średni o masie do 18 ton uzbrojonego w armatę kal. 75 mm. W rzeczonym konkursie wygrała firma Krupp, której pojazd skierowano do produkcji seryjnej – jak się miało okazać był to pojazd, który można śmiało nazwać „koniem roboczym” niemieckich wojsk pancernych w okresie II wojny światowej oraz jednym z najintensywniej rozwijanych i modernizowanych czołgów Wehrmachtu. W toku produkcji powstały liczne warianty PzKpfw IV. Chronologicznie pierwszą była wersja A, która była uzbrojona w krótkolufową armatę kal. 75 mm oraz posiadała silnik o mocy jedynie 230 KM. Szybko jednak pojawiły się wersje B i C w których dokonano kilku istotnych zmian: przede wszystkim zastosowano mocniejsze silniki (o mocy 265 KM w wersji B i Maybach HL 120 TRM o mocy 300 KM w wersji C – który był montowany w PzKpfw IV aż do 1945 roku), poprawiono też opancerzenie całego wozu. Prawdziwą rewolucją okazały się wersje F1 i F2, w których zwiększono pancerz czołowy do 60 mm, a uzbrojenie główne zmieniono na świetną, długolufową armatę KwK 40 L/43 kal. 75 mm, która pozwalała im w 1942 i 1943 roku zwalczać każdy czołg aliancki czy sowiecki. Najliczniej produkowanymi wersjami PzKpfw IV okazały się wersje G, H i J, które były bardzo podobne do wersji F1 oraz F2. Uzbrojenie główne nie uległo zasadniczym zmianom (nadal była to armata KwK 40), podobnie jak silnik i podwozie. Nieznacznie natomiast wzmocniono opancerzenie, a od początku 1943 roku montowano na nich ekrany pancerne (Schurzen). Na podwoziu czołgu PzKpfw IV powstały liczne inne pojazdy, jak na przykład działo szturmowe StuG IV, niszczyciel czołgów Nashorn czy samobieżne działko przeciwlotnicze Wirbelwind. Czołgi PzKpfw IV były używane na niemal wszystkich frontach II wojny światowej – od kampanii wrześniowej w 1939 roku, przez kampanię we Francji w 1940, operacje Barbarossa i Tajfun w 1941 roku, bitwę na Łuku Kurskim w 1943 r., po ostatnie operacje armii niemieckiej przeciwko ZSRR i aliantom zachodnim w okresie 1944-1945.
