Nie wiesz czym skleić model kartonowy?
Przeczytaj nasz poradnik poświęcony klejom w modelarstwie kartonowym
Saab JAS-39 Gripen to szwedzki, jednosilnikowy myśliwiec wielozadaniowy w układzie kaczki i o układzie średniopłata. W 1980 roku rząd Szwecji podjął uchwałę o rozpoczęciu programu badawczego, którego celem byłoby opracowanie następcy samolotu AJ-37 Viggen. Projekt techniczny wykonano w czerwcu 1981 r. Po akceptacji strona rządowa złożyła w maju 1982 r. zamówienie na opracowanie prototypów i wykonanie 140 sztuk JAS-39 Gripen ("Gryf"). Trzy miesiące później rozpoczęto próby w locie elektrycznego układu sterowania (fly-by-wire) zamontowanego na specjalnie do tego przystosowanym Viggenie. Prace nad prototypami rozpoczęto w roku 1984. Pierwszy z nich opuścił halę montażową 26 kwietnia 1986 roku. Z powodu wielu trudności z układem sterowania oblot nastąpił dopiero 9 grudnia 1988 roku, 18 miesięcy po planowanym terminie. Podczas szóstego z kolei lotu, 2 lutego 1989 r., przy podejściu do lądowania Gripen przechylił się w lewo i zawadził skrzydłem o pas lotniska. Przyczyną wypadku była nadmierna czułość owego nieszczęsnego układu "fly-by-wire". Do czerwca 1991 oblatano trzy następne prototypy, na których testowano ulepszony układ sterowania, systemy nawigacyjne i uzbrojenia oraz silnik i awionik. Katastrofa na pokazach w dniu 8 sierpnia 1993 roku była powodem kolejnych zmian - tym razem oprogramowania układu sterowania. 4 marca 1993 oblatano pierwszy seryjny egzemplarz JAS-39A (wersji jednoosobowej). Przekazanie go siłom zbrojnym Szwecji miało miejsce 8 czerwca 1996 roku. Ogółem do końca 1996 roku lotnictwo szwedzkie ma 30 samolotów "Gripen" A. Obecnie trwają intensywne próby obejmujące loty na dużych kątach natarcia. Przewiduje się także wprowadzenie nowszej wersji oprogramowania układu sterowania przewodowego we wszystkich eksploatowanych i produkowanych w przyszłości maszynach. Do lipca 2002 roku do Flygvapnet zostało przekazanych 122 samolotów Gripen. 6 września 2002 roku został przekazany pierwszy JAS-39C Gripen. Dane techniczne (wersja JAS-39C): długość: 14,1m, rozpiętość skrzydeł: 8,4m, wysokość: 4,5m, prędkość maksymalna: 2200km/h, zasięg maksymalny: 3200km, pułap maksymalny 15200m, uzbrojenie: stałe- pojedyncze działko Mauser BK-27 kal. 27mm, podwieszane- najczęściej 6 pocisków AIM-9 Sidewinder.
Aero L-159 Alca jest współczesnym, czeskim lekkim samolotem szkolno-bojowym. Oblot prototypu miał miejsce w 1997 roku. W 2000 roku maszyna weszła do linii w czeskich siłach powietrznych i pozostaje w niej nadal. W sumie powstało ok. 70 egzemplarzy seryjnych tego samolotu. Napęd zapewnia pojedynczy silnik Honeywell F-124-GA-100. Samolot osiąga prędkość maksymalną rzędu 960 km/h. Maszyna nie posiada uzbrojenia pokładowego. Koszt jednostkowy samolotu jest szacowany na 9,5 milionów dolarów (USD).
Prace nad L-159 Alca rozpoczęły się w zakładach Aero Vodochody w 1992 roku, we współpracy z koncernem Boeing. Ich celem było stworzenie następcy dla służących w lotnictwie czeskim maszyn L-39 Albatros. Po pomyślnym zakończeniu prac badawczo-rozwojowych, L-159 został wdrożony do produkcji w toku której powstały dwie podstawowe wersje rozwojowe tego samolotu: L-159A (wersja bojowa, z jednoosobową kabiną), L-159T-1 (dwumiejscowa wersja szkolno-treningowa). Maszyny L-159 jest używana obecnie przez siły powietrzne Republiki Czeskiej oraz Iraku. W barwach tego drugiego kraju walczyła z tzw. Państwem Islamskim (ISIS) w latach 2016-2017.