T-34 był radzieckim czołgiem średnim z okresu II wojny światowej oraz doby powojennej.
Pierwsze prototypy powstały w latach 1937-1940, a produkcja seryjna na terenie ZSRR trwała w latach 1940-1957. W jej toku powstało ok. 84.000 wozów tego typu, co czyni z T-34 jeden z najliczniej produkowanych czołgów w historii! Napęd zapewniał pojedynczy silnik V-2-34 o mocy 500 KM. Długość wozu – w wersji T34/76 -wynosiła 6,68 m, przy szerokości rzędu 3 metrów. Uzbrojenie składało się z działa F-34 kal. 76,2 mm oraz dwóch karabinów maszynowych DT kal. 7,62 mm. W wersji T-34/85 uzbrojeniem głównym była armata ZIS-S-53 kal. 85 mm.
T-34 to bez wątpienia jeden z najsłynniejszych czołgów w historii zarówno II wojny światowej, jak i wojskowości w ogóle, stanowiący swoisty symbol radzieckiej wiktorii w wojnie z III Rzeszą. Wóz został opracowany na potrzeby Armii Czerwonej, jako następca tzw. czołgów pościgowych z serii BT (BT-5 i BT-7), ale też czołgu T-26. Prace nad wozem wystartowały w 1937 r. w specjalnym biurze konstrukcyjnym przy Fabryce Parowozów w Charkowie. Początkowo pracami kierował inż. Adolf Dik (on również wykonał pierwsze szkice nowego wozu), a po jego aresztowaniu przez sowieckie organa bezpieczeństwa – pracami pokierował Michaił Koszkin. Początkowo pojazd był oznaczony jako A-20. Szybko jednak powstało drugi prototyp (A-32), który cechował się uzbrojeniem głównym w postaci armaty kal. 76,2 mm oraz znacznie grubszym pancerzem czołowym. To ten drugi prototyp został finalnie przyjęty do produkcji. Można przyjąć, że w chwili wprowadzenia do służby T-T-34 był pod wieloma względami czołgiem bardzo udanym. Cechował się – jak na 1940 r. – bardzo silnym uzbrojeniem, miał świetnie wyprofilowany pancerz oparty o pochyłe płyty pancerne, jak również bardzo wysoką mobilność i własności jazdy w terenie. Do minusów należy zaliczyć bardzo słabą ergonomię wozu czy nienajlepsze optykę zastosowaną w pierwszych partiach produkcyjnych. Pomimo tych braków, w chwili pojawienia się T-34 na froncie wschodnim wojska niemieckie zostały nim ogromnie zaskoczone. Wysoka ocena ogólna T-34 oraz jego walory bojowe przesądziły o jego masowej produkcji i uczynieniu z niego podstawowego czołgu Armii Czerwonej w toku walk w latach 1942-1945. Skutkowały również kolejnymi ulepszeniami konstrukcji, np. w 1942 r. pojawiły się nowa sześciokątna wieża, poprawiająca jakość pracy załogantów z kopułą dowódcy. Ulepszeniom poddano też silnik i skrzynię biegów. Natomiast w 1944 r. wprowadzono do służby model T-34/85, który dysponował całkowicie nową, trzyosobową wieżą oraz uzbrojeniem głównym w postaci armaty kal. 85 mm. Czołg T-34 walczył właściwie we wszystkich ważniejszych bitwach stoczonych pomiędzy Armią Czerwoną, a Wehrmachtem na froncie wschodnim w latach 1941-1945: poczynając na bitwie pod Moską, poprzez batalie pod Stalingradem i Kurskiem, operację Bagration, aż po zdobycie Berlina. Po 1945 r. czołg T-34 nadal pozostawał w służbie, był również na szeroką skalę eksportowany poza ZSRR do takich krajów, jak chociażby Czechosłowacja, Polska, NRD, Węgry czy Syria.
Armia Czerwona w latach 20. i – zwłaszcza – latach 30. XX wieku przechodziła gwałtowny rozwój, jeżeli idzie o zwiększanie swoich etatów, jak również o rosnące nasycenie broniami technicznymi, przede wszystkim bronią pancerną. Nadal jednak, podstawowym i liczebnie największym elementem Armii Czerwonej była piechota. Intensywny rozwój ilościowy tego rodzaju broni rozpoczął się już na przełomie lat 1929/1930. W 1939 r., jeszcze przed agresją na Polskę piechota radziecka była uformowana w 173 dywizje (tzw. dywizje strzeleckie), z których większość zgrupowano w 43 korpusach. Warto dodać, że po kampanii wrześniowej 1939 r. liczba ta jeszcze wzrosła. Radziecka dywizja strzelecka w 1941 r. liczyła etatowo trzy pułki strzeleckie (każdy po trzy bataliony), pułk artylerii, po dywizjonie artylerii przeciwpancernej i przeciwlotniczej oraz bataliony rozpoznawczy i łączności. W sumie liczyła ok. 14.500 ludzi. Jednak do 1945 r. etat ten przeszedł znaczne zmiany prowadząc do dywizji liczącej ok. 11.500-12.000 ludzi, złożonej z trzech pułków piechoty, brygady artylerii złożonej z trzech pułków, dywizjonu artylerii samobieżnej oraz wielu jednostek wsparcia, między innymi: broni przeciwpancernej, przeciwlotniczej czy łączności. Zdecydowanie zwiększyło się również nasycenie jednostek piechoty bronią maszynową – na przykład pistoletami maszynowymi PPsZ 41, a później PPsZ 43.
Dopiero zaczynasz w modelarstwie i gubisz się w tysiącach produktów?
Zapoznaj się z poniższymi materiałami, może rozjaśnią Ci sprawę.
Chcesz pójść krok dalej i uczynić swoje dzieło nieszablonowym, dodając maksimum detali, aranżując ciekawe dioramy, tworząc niestandardowe wersje? Dowiedz się więcej na temat