Pierwsze prace nad samobieżnym systemem artylerii rakietowej TOS-1 rozpoczęły się w połowie lat 70. XX wieku w zakładach zbrojeniowych w Omsku. W 1988 roku zestaw przyjęto na wyposażenie Armii Radzieckiej. Do dnia dzisiejszego (2017 r.) pozostaje na wyposażeniu sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej. Produkcja seryjna rozpoczęła się w 1988 lub 1989 roku i jest kontynuowana do dnia dzisiejszego w Omsku. Zestaw TOS-1 opiera się na podwoziu czołgu T-72 lub T-90. Na takim podwoziu osadzono 24-prowadnicową lub 30-prowadnicową wyrzutnię rakietową kal. 220 mm dla rodziny pocisków TOS-1. Są to pociski termobaryczne, tzn, że posiadają głowice paliwowo-powietrzne. Z tego tytułu w Rosji zestaw TOS-1 jest nazywany „ciężkim miotaczem ognia”. Głównym celem TOS-1 jest wspieranie własnych wojsk pancernych w czasie przełamania, walk w terenie zabudowanym lub górzystym. W toku walk TOS-1 najczęściej jest wykorzystywany przy osłonie własnych czołgów lub – rzadziej – piechoty zmechanizowanej. TOS-1 swój chrzest bojowy przeszedł w Afganistanie w latach 1988-1989 (operacja „Tajfun”), gdzie sprawdził się znakomicie. Użyto też bojowo w czasie II wojny czeczeńskiej i dopiero wówczas, w czasie walk o Komsomolskoje w 2000 roku, świat dowiedział się o istnieniu takiej broni w arsenale rosyjskim. Zestawy TOS-1 w niewielkiej ilości wchodzą obecnie w skład sił zbrojnych tylko kilku państw, m.in.: Azerbejdżanu, Armenii, Iraku czy Kazachstanu, ale przede wszystkim Federacji Rosyjskiej.
T-90 to rosyjski czołg podstawowy tzw. III generacji z czasów współczesnych. Pierwsze prototypy tego pojazdu powstały na przełomie lat 80 i 90. XX wieku, a wóz wszedł do produkcji w 1993 roku. W wersji podstawowej (T-90) masa bojowa czołgu dochodzi do 46 ton. Napęd zapewnia pojedynczy silnik wysokoprężny W-84MS o mocy 840 KM. Uzbrojenie podstawowe stanowi armata gładkolufowa 2A46M kal. 125 mm, a uzbrojenie dodatkowe składa się z: karabinu maszynowego PKMT kal. 7,62 mm oraz karabinu maszynowego Kord kal. 12,7 mm. W 2016 r. cena jednostkowa wozu T-90MS była szacowana na ok. 4,6 miliona USD.
Czołg T-90 jest w swej istocie bardzo daleko idącą modernizacją czołgu T-72B, wykorzystującą też wiele podzespołów z T-80U. Pierwotnie, jeszcze w czasie ZSRR, zakładano, że T-90 (pierwotnie oznaczony jako T-72BU) zastąpi w linii wozy T-64, T-72 oraz T-80 prowadząc do ujednolicenia i zunifikowania uzbrojenia pancernego Armii Radzieckiej. Obecnie, obok T-14 Armata, stanowi najnowocześniejszy czołg na uzbrojeniu sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej. Bez wątpienia najnowsze wersje tego wozu (T-90M oraz T-90MS) to nowoczesne wozy bojowe, które jednak – zapewne – ustępują konstrukcjom zachodnim, zwłaszcza w dziedzinie zastosowanej elektroniki czy opancerzenia. Warto dodać, że wozy tego typu były stosowane bojowo między innymi w toku wojny domowej w Syrii toczonej od 2011 r. oraz w toku walk w Donbasie (od 2014 roku).
Dopiero zaczynasz w modelarstwie i gubisz się w tysiącach produktów?
Zapoznaj się z poniższymi materiałami, może rozjaśnią Ci sprawę.
Chcesz pójść krok dalej i uczynić swoje dzieło nieszablonowym, dodając maksimum detali, aranżując ciekawe dioramy, tworząc niestandardowe wersje? Dowiedz się więcej na temat
